Gan nhiễm mỡ là căn bệnh âm thầm nhưng nguy hiểm, nếu không phát hiện sớm có thể dẫn đến viêm gan, xơ gan, thậm chí ung thư gan. Điều đáng lo là nhiều dấu hiệu cảnh báo đã “hiện rõ” ngay trên khuôn mặt, nhưng phần lớn người bệnh lại chủ quan bỏ qua, khiến bệnh âm thầm tiến triển nặng.
Gan là một trong những cơ quan lớn và quan trọng bậc nhất trong cơ thể, đảm nhiệm hàng loạt chức năng sống còn như chuyển hóa dinh dưỡng, giải độc, sản xuất protein và các yếu tố đông máu.
Khi gan gặp vấn đề — do viêm gan, xơ gan hay gan nhiễm mỡ tiến triển — các chức năng này sẽ bị suy giảm nghiêm trọng. Hậu quả rõ rệt là hiện tượng tích tụ chất lỏng, gây sưng phù tại nhiều vùng trên cơ thể, trong đó có khuôn mặt.
Ngoài ra, một số biểu hiện bất thường trên khuôn mặt cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm bệnh gan nhiễm mỡ như:
1. Mặt sưng húp
Khi gan bị tổn thương và chức năng suy giảm, cơ thể dễ tích tụ chất lỏng, dẫn đến hiện tượng phù nề. Một trong những dấu hiệu rõ rệt là khuôn mặt sưng húp, mất đi nét sắc sảo vốn có.
2. Da vùng cổ sẫm màu
Gan nhiễm mỡ có thể gây ra tình trạng kháng insulin – khi cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả. Điều này dẫn đến chứng acanthosis nigricans, khiến vùng da quanh cổ, đặc biệt tại các nếp gấp, trở nên sẫm màu. Mặc dù không gây đau hay ngứa, nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo rối loạn chuyển hóa tiềm ẩn.
Gan nhiễm mỡ có thể gây ra tình trạng kháng insulin – khi cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả.
3. Mặt đỏ bất thường
Một số trường hợp gan nhiễm mỡ có thể biểu hiện qua triệu chứng đỏ mặt kéo dài, liên quan đến bệnh lý da Rosacea. Các vùng dễ bị đỏ gồm mũi, má, trán và cằm. Ban đầu các cơn đỏ xuất hiện ngắt quãng nhưng nếu không điều trị, có thể kéo dài và trở nên cố định.
4. Vàng da, vàng mắt
Vàng da là biểu hiện điển hình của tổn thương gan, xảy ra khi lượng bilirubin trong máu tăng cao. Bình thường, gan sẽ xử lý và loại bỏ bilirubin; nhưng nếu hoạt động kém, bilirubin tích tụ và khiến da cũng như tròng trắng mắt chuyển sang màu vàng. Đây là dấu hiệu rõ rệt cho thấy gan đang gặp vấn đề và cần được thăm khám kịp thời.
Vàng da là biểu hiện điển hình của tổn thương gan, xảy ra khi lượng bilirubin trong máu tăng cao.
Để phòng ngừa và cải thiện gan nhiễm mỡ
Để bảo vệ lá gan khỏe mạnh, các chuyên gia khuyến cáo duy trì lối sống lành mạnh với những nguyên tắc sau:
Chế độ ăn uống hợp lý: Tránh xa đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt, nước có ga, thức ăn nhiều dầu mỡ và chất béo bão hòa. Thay vào đó, nên bổ sung rau xanh, trái cây tươi, ngũ cốc nguyên hạt, thịt trắng, cá, đậu phụ và chất béo lành mạnh từ bơ, các loại hạt.
Tăng cường vận động: Duy trì thói quen tập luyện ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày mỗi tuần. Những bài tập như đi bộ nhanh, đạp xe, bơi lội, yoga… giúp giảm mỡ gan và cải thiện sức khỏe toàn diện.
Giữ cân nặng ổn định: Nếu đang thừa cân, béo phì, hãy bắt đầu giảm cân. Chỉ cần giảm một lượng cân nhỏ cũng đã giúp giảm đáng kể lượng mỡ tích tụ trong gan.
Hạn chế rượu bia: Rượu bia là tác nhân hàng đầu gây tổn thương gan. Hạn chế tối đa để tránh gan nhiễm mỡ tiến triển nặng hơn.
Kiểm soát bệnh lý nền: Những người mắc tiểu đường, rối loạn mỡ máu cần tuân thủ điều trị và kiểm soát tốt chỉ số, vì đây là các yếu tố làm tăng nguy cơ gan nhiễm mỡ.
Khám sức khỏe định kỳ: Đặc biệt với những người có nguy cơ cao, việc kiểm tra định kỳ giúp phát hiện sớm các vấn đề về gan và có hướng xử lý kịp thời.