Lần đầu tiên, chính phủ Trung Quốc áp dụng chương trình trợ cấp nuôi con nhỏ trên toàn quốc, mở rộng phạm vi hỗ trợ tài chính trực tiếp đến các hộ gia đình. Theo chính sách mới, mỗi trẻ em dưới 3 tuổi sẽ được trợ cấp 3.600 nhân dân tệ mỗi năm (tương đương khoảng 503 USD).
Y tá chăm sóc trẻ sơ sinh tại một bệnh viện ở Phụ Dương, tỉnh An Huy, Trung Quốc, tháng 1/2023. Ảnh: AFP
Đây được xem là bước tiến đột phá khi chính quyền trung ương chính thức tham gia vào các nỗ lực thúc đẩy sinh sản, thay vì để các địa phương tự triển khai các biện pháp riêng lẻ như trước đây. Chính sách mới phản ánh mối quan tâm ngày càng lớn của Bắc Kinh trước thực trạng dân số đang suy giảm nhanh chóng.
Từ các sáng kiến địa phương đến chính sách quốc gia
Trong những năm gần đây, hơn 20 tỉnh và thành phố tại Trung Quốc đã tự đưa ra các hình thức hỗ trợ sinh đẻ khác nhau. Tuy nhiên, việc triển khai không đồng bộ và thiếu nhất quán khiến hiệu quả chưa như kỳ vọng.
Thành phố Hohhot (thủ phủ khu tự trị Nội Mông) là một ví dụ điển hình với mức trợ cấp lên tới 100.000 nhân dân tệ (khoảng 14.000 USD) cho mỗi đứa trẻ thuộc gia đình có ba con trở lên. Ngoài ra, con đầu lòng và con thứ hai cũng được nhận lần lượt 10.000 và 50.000 nhân dân tệ.
Tại Thẩm Dương (tỉnh Liêu Ninh), các gia đình sinh con thứ ba được nhận khoản hỗ trợ hàng tháng trị giá 500 nhân dân tệ cho đến khi trẻ tròn 3 tuổi. Trong khi đó, Hàng Châu (tỉnh Chiết Giang) cũng công bố chính sách hỗ trợ một lần trị giá 25.000 nhân dân tệ cho các cặp vợ chồng có con thứ ba.
Hỗ trợ mới liệu có đủ sức thay đổi xu hướng?
Chuyên gia kinh tế Huang Zichun thuộc tổ chức Capital Economics cho rằng đây là bước tiến quan trọng trong việc mở rộng chính sách hỗ trợ tài chính cho các hộ gia đình. Tuy nhiên, ông cũng nhận định mức hỗ trợ hiện tại còn khá hạn chế để có thể tạo ra tác động lớn đến tỷ lệ sinh hoặc hành vi tiêu dùng của các hộ dân.
Hệ thống trợ cấp lần này được kỳ vọng sẽ tạo ra phạm vi bao phủ rộng hơn và mang tính bền vững hơn, đặc biệt đối với các gia đình có thu nhập thấp – nhóm vốn chịu ảnh hưởng nhiều nhất bởi chi phí nuôi con ngày càng tăng.
Dân số vẫn giảm bất chấp chính sách mới
Theo số liệu mới nhất, dân số Trung Quốc đã tiếp tục giảm trong năm thứ ba liên tiếp, chỉ còn khoảng 1,4083 tỷ người vào năm 2024. Đây là hệ quả kéo dài của chính sách một con được áp dụng trong nhiều thập kỷ, không chỉ làm giảm số lượng trẻ sinh ra mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến quan niệm xã hội về việc sinh con và nuôi dạy trẻ.
Dù số ca sinh trong năm 2024 có dấu hiệu tăng nhẹ lên 9,54 triệu trẻ (so với mức thấp kỷ lục 9,02 triệu của năm trước), sự gia tăng này chủ yếu được lý giải do rơi vào năm Rồng – thời điểm mang ý nghĩa may mắn trong văn hóa Trung Quốc – cũng như do hiệu ứng chậm của các chính sách khuyến sinh đã áp dụng trước đó.
Tuy nhiên, số người tử vong vẫn vượt số trẻ được sinh ra, cho thấy tình trạng giảm dân số chưa có dấu hiệu dừng lại. Giới chuyên gia nhận định đà tăng hiện tại chỉ là nhất thời và không đồng đều giữa các khu vực.
Những rào cản xã hội chưa dễ tháo gỡ
Ngoài chi phí nuôi con cao, người dân Trung Quốc còn đối mặt với hàng loạt rào cản khác như áp lực cạnh tranh trong giáo dục, bất bình đẳng giới, tốc độ tăng trưởng kinh tế chậm lại và sự bất ổn xã hội ngày một gia tăng. Đây đều là những yếu tố khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ trì hoãn hoặc từ chối việc sinh con.
Một thách thức đáng kể khác chính là sự sụt giảm nghiêm trọng trong tỷ lệ kết hôn. Trong năm 2024, chỉ có 6,11 triệu cặp đôi đăng ký kết hôn – giảm tới 20% so với năm trước và đảo ngược xu hướng phục hồi nhẹ của năm 2023. Điều này đặt ra lo ngại lớn về khả năng phục hồi dân số trong những năm tới.
Nỗ lực toàn diện từ nhà nước và doanh nghiệp
Để khuyến khích người dân sinh con, nhiều địa phương và doanh nghiệp tại Trung Quốc đang triển khai các chính sách ưu đãi bổ sung như tăng thời gian nghỉ thai sản, thưởng tiền mặt khi sinh con, giảm thuế, hoặc hỗ trợ mua nhà.
Theo Tân Hoa Xã, hệ thống trợ cấp quốc gia mới không chỉ nhằm vào mục tiêu tăng dân số mà còn hướng đến xây dựng một mạng lưới an sinh xã hội lâu dài, hỗ trợ các gia đình chăm sóc con cái một cách hiệu quả và ổn định hơn.
Theo Xinhua
Nguồn: https://www.webtretho.com/f/doc-bao-gium-ban/chinh-phu-trung-quoc-tung-goi-tro-cap-1500-usd-moi-tre-buoc-ngoat-doi-pho-suy-giam-dan-so