Tiếng vỗ tay vang dội khắp hội trường khi dải băng đỏ trước cổng viện dưỡng lão Từ Tâm được cắt đứt bởi chính tay Tuấn. Ánh đèn flash chớp nhoáng liên tục từ hàng chục ống kính máy ảnh ghi lại khoảnh khắc người thừa kế tập đoàn Đại Phát tuyên bố hoàn thành công trình phúc lợi lớn nhất vùng.
“Thưa quý vị,” Tuấn mỉm cười, tay giơ lên chào cử tọa, “Từ Tâm không chỉ là nơi an dưỡng tuổi già mà còn là nơi chúng ta tôn trọng quá khứ, bảo vệ những ký ức từng bị lãng quên.”
Tiếng vỗ tay vang lên như sóng dậy. Dàn phóng viên chen chúc nhau phía dưới, tranh nhau ghi hình. Những quan chức mặc vest đắt tiề/n gật đầu hài lòng. Một bà sơ đứng gần bục phát biểu thì thầm với người bên cạnh: “Quả là quý ông. Tuấn rất giống cha mình khi còn trẻ.”
Ngay lúc ấy, giữa đám đông trang nghiêm, một tiếng h/ét chói tai vang lên như x/é rá/ch bầu không khí: “Tuấn!”
Cả sân viện lặng đi. Một bóng người lao vụt ra từ hàng ghế. Đó là một bà cụ khắc khổ, tóc xơ trắng, đôi chân đi khập khiễng, khuôn mặt đầy nếp nhăn nhưng ánh mắt dữ dội như lửa cháy. Bà lao qua đám đông như một cơn cuồng phong, vừa g/ào vừa kh/óc: “Tuấn! Mẹ đây con ơi! Là mẹ!”
Tuấn khựng lại trên bục. Những từ ấy như một lưỡi d/ao đ/âm vào thái dương anh. Tay anh nắm chặt micro, mặt tái nhợt. “Gì vậy? Ai… ai thế kia?”, một nhà báo thốt lên. Vệ sĩ lập tức xông đến, nhưng bà cụ đã kịp nhào đến trước bục, qu/ỳ gục xuống chân Tuấn, hai tay r/un rẩy níu lấy ống quần anh.
“Con không nhớ mẹ sao? Tuấn, là mẹ đây, mẹ Hương! Mẹ vẫn sống, vẫn chờ con!”
“Trời ơi…”, Tuấn thì thầm. Mắt anh dán chặt vào khuôn mặt khắc khổ kia. Dưới lớp bụi thời gian, có điều gì đó rất quen thuộc, rất đ/au đớn. Bà cụ ngẩng đầu lên nhìn anh, ánh mắt ngấn lệ: “Con giống hệt cha con lúc trẻ, nhưng con không phải á/c như hắn, phải không? Hắn… hắn đã cướp con khỏi mẹ!”
“Cút ra!”, vệ sĩ h/ét lên. Một người túm lấy bà cụ, kéo mạnh ra sau. Bà vẫn vùng vẫy, g/ào lên đ/iên dại: “Đừng! Đừng kéo tôi! Chính nó là con tôi! Tuấn! Hắn lừa con, con phải tin mẹ!”
Tuấn đứng ch/ết chân. Một nữ nhân viên điều dưỡng hốt hoảng chạy tới đỡ lấy bà cụ: “x/in l/ỗi quý vị!”, cô nói vội vã. “Bà Diễm là b/ệnh nhân m/ất trí nhớ. Chúng tôi đã nhiều lần kiểm tra. Bà thường xuyên tưởng mình là mẹ của những người nổi tiếng.”
“Không!”, bà cụ g/ào lên, vùng dậy khỏi tay cô điều dưỡng, nhưng hai vệ sĩ đã giữ chặt. “Tôi là Hương! Tôi là vợ của ông Phát, là mẹ của đứa con mà hắn cướp đi!”
Một làn sóng xì xào lan ra khắp đám đông. “Có thật không vậy?”, “Bà ấy nói tên ông Phát, cha của Tuấn cơ mà?”, “Không thể nào!” Một nhà báo tên Phúc từ tờ Hà Nội Mới bật máy ghi âm, thì thầm với đồng nghiệp: “Chụp đi, chụp hết! Đây có thể là tin chấn động!”
Tuấn thì vẫn đứng im. Trong lòng anh vang vọng những tiếng nói cũ, những hình ảnh mơ hồ từ thời thơ ấu: một người đàn bà bị xóa khỏi ký ức, một cái tên từng bị cha anh nghiến răng khi nhắc tới: “Đừng bao giờ nói đến con đàn bà đó! Nó đã chọn ph/ản b/ội m/áu mủ!”
Anh quay sang nhìn Dũng, trợ lý thân cận đang bối rối. “Anh có tin lời bà ấy không?”, Tuấn hỏi khẽ.
Dũng lúng túng: “Tôi… tôi không biết thưa ông. Nhưng bà ấy biết tên cha anh và tên anh nữa, lúc nãy tôi nghe thấy rõ.”
Vị Chủ tịch Ủy ban Thành phố, ông Thịnh, thì thầm với Tuấn: “Tốt nhất nên đưa bà ấy rời khỏi đây, tránh ảnh hưởng truyền thông.”
Tuấn gật đầu, không nói gì thêm. Anh bước xuống khỏi bục, đi thẳng vào trong tòa nhà, mặc cho tiếng bà cụ vẫn vọng lại sau lưng: “Con ơi, đừng bỏ mẹ nữa! Mẹ đã sống như một con m/a suốt 40 năm! Đừng để mẹ ch/ết mà con không biết mẹ là ai!” Cửa kính khép lại, cắt ngang tiếng g/ào.
Đêm đó, Tuấn không tài nào ngủ được. Anh ngồi trong thư phòng, ánh đèn vàng rọi lên gương mặt căng thẳng. Trên bàn là tập hồ sơ nhân sự của viện dưỡng lão Từ Tâm. “Bà ấy tên thật là gì?”, Tuấn lẩm bẩm, mở danh sá/ch b/ệnh nhân. Dưới mục “b/ệnh nhân đặc biệt”, anh thấy dòng tên: Hương, tuổi 68, tình trạng rối loạn hoang tưởng giai dẳng. Ghi chú: Thường xuyên gọi tên con trai là Tuấn, không xá/c minh được.
Tay anh r/un. Anh gõ vào bàn: “Không thể là trùng hợp”, anh thì thầm. “Không ai có thể biết cái tên ấy, không phải một người đ/iên bình thường.”
Dũng bước vào, tay cầm tá/ch cà phê: “Anh vẫn chưa nghỉ sao?”
“Cậu nghĩ sao nếu tôi nói cha tôi có thể đã làm điều gì đó để che giấu mẹ tôi?”, Tuấn hỏi, mắt không rời hồ sơ.
Dũng nhíu mày: “Chuyện đó là bất khả thi phải không? Ông Phát là người sáng lập cả một đế chế từ thiện, ai lại dám nghi ngờ ông ấy?”
Tuấn nhìn Dũng, ánh mắt không còn chắc chắn như xưa: “Chính vì thế”, anh nói chậm rãi, “tôi phải tìm hiểu.”
“Anh sẽ làm gì?”
Tuấn đứng dậy, gấp hồ sơ lại: “m/ai tôi sẽ quay lại Từ Tâm, nhưng lần này không phải với tư cá/ch người bảo trợ, mà là một đứa con đi tìm mẹ.”
Ánh mặt trời buổi sáng dọi qua cửa kính thư phòng của Tuấn nhưng chẳng có gì ấm áp. Anh ngồi im lặng, tay lật đi lật lại quyển album cũ mà Dũng vừa tìm được từ kho lưu trữ tầng hầm. “Tôi tìm thấy nó trong thùng giấy đã ngả màu”, Dũng nói. “Có vẻ bị bỏ xó nhiều năm rồi, nhưng anh nên xem.”
Tuấn chăm chú nhìn những tấm ảnh đã úa vàng: ảnh anh lúc ba bốn tuổi ngồi trong lòng cha ông Phát, vẻ mặt nghiêm nghị và chỉnh tề. Nhưng không hề có một tấm nào chụp cùng mẹ. Không một bức. Anh gập album lại, im lặng.
“Có bao giờ ông ấy nói với anh về mẹ không?”, Dũng hỏi.
Tuấn nhìn ra ngoài cửa sổ một lúc lâu rồi khẽ nói: “Chưa từng. Tử tế chỉ một lần, khi tôi còn nhỏ. Tôi nhớ tôi hỏi tại sao những bạn cùng lớp đều có mẹ đưa đón còn tôi thì không.”
Dũng ngồi xuống ghế đối diện, chờ đợi.
“Hôm đó tôi hỏi ‘Cha ơi, mẹ con đâu?’ và ông ấy đang đọc báo, gập tờ báo lại, đặt xuống bàn rồi ông cúi xuống nhìn tôi và nói rõ ràng như thế này…”, giọng Tuấn bỗng hạ thấp: “Đừng bao giờ nhắc tới con đàn bà đó trước mặt ta! Nó đã ph/ản b/ội m/áu mủ! Nó không xứng đáng được gọi là mẹ!”
Dũng nuốt khan: “Ông ấy có vẻ rất giận?”
“Không, không phải giận”, Tuấn lắc đầu, lạnh như băng. “Khi ông ấy nói chữ ‘ph/ản b/ội’, tôi cảm thấy da tôi tê dần. Mãi về sau, tôi cũng chẳng dám hỏi lại.”
Dũng chống tay lên bàn, thở dài: “Nhưng nếu bà ấy thật sự là mẹ anh thì tại sao lại nói bà ph/ản b/ội? Và nếu đúng bà bị đưa vào viện, tại sao không ai biết? Không báo chí, không hồ sơ pháp lý?”
Tuấn nhíu mày, như thể đang tự hỏi chính mình điều đó. Rồi anh đứng bật dậy: “Tôi cần đến nhà cũ. Căn biệt thự Đại Phát.”
Dũng nhăn mặt: “Anh đã để đóng cửa từ lúc cha anh m/ất cơ mà.”
“Càng tốt”, Tuấn đáp. “Tôi muốn xem những gì chưa từng được dọn sạch.”
Bí Mật Của Biệt Thự Cũ
Căn biệt thự Đại Phát nằm giữa vùng ngoại ô Ninh Bình, lặng lẽ và phủ đầy bụi. Đã gần 8 năm kể từ ngày ông Phát qua đời vì đ/ột qu/ỵ. Nơi này bị khóa kín, chỉ còn vài người làm lâu năm được thuê để dọn cỏ mỗi tháng. Tuấn đứng trước cánh cổng sắt đen đã hoen rỉ. Một người phụ nữ già bước ra từ căn nhà nhỏ cạnh cổng, tay chống gậy.
“Ông Tuấn?”, bà cất giọng r/un. “Có phải là quý ông?”
Anh quay sang, nhận ra gương mặt quen thuộc: “Bà qu/ỳnh? Anh ngạc nhiên. Bà vẫn còn ở đây?”
Bà qu/ỳnh gật đầu, cười buồn: “Tôi sống trong căn nhà trông vườn này sau khi ông chủ m/ất. Không ai đ/uổi tôi nên tôi ở lại coi như canh hồn vía của ngôi nhà này.” Tuấn tiến đến nắm lấy tay bà. “Bà có thể cho tôi biết chuyện gì đã thực sự xảy ra với mẹ tôi không?”
Bà qu/ỳnh lập tức ngừng cười. Đôi mắt già đục bỗng nhiên ngấn nước. Bà rút tay về, nắm chặt gậy, nhìn về phía biệt thự. “Hôm đó là đêm mưa gió rất lớn. Tôi còn nhớ tiếng g/ào kh/óc vọng ra từ sảnh.”
Tuấn không rời mắt khỏi bà. Anh chờ.
Bà qu/ỳnh ngồi xuống ghế đá trước hiên: “Ông chủ… ông Phát đã nổi đ/iên. Tôi chưa từng thấy ông ta như thế. Ông ấy tát bà Hương mạnh đến nỗi bà ngã văng xuống sàn, mặt đập vào bàn, m/áu chảy ra từ miệng bà. Ông ta lôi bà Hương ra giữa sảnh, trước mặt tôi và mấy người làm. Ông ấy x/é toạc váy bà ra, ném từng mảnh đồ của bà xuống bậc thềm. Trời thì mưa như trút. Bà Hương bỏ ra khỏi nhà dưới cơn mưa tàn bạo. Bà không m/ang giày. Tôi thấy bà lết ra cổng, vẫn cố gọi ‘Con tôi đâu? Tuấn của tôi đâu?’”
“Trời ơi!”, Tuấn thốt lên.
“Tôi không dám”, bà qu/ỳnh nói nhỏ, “nhưng trong lòng tôi, tôi biết bà Hương không đ/iên. Bà chỉ là một người mẹ bị tuyệt vọng x/é nát.”
Không gian lặng ngắt. Tuấn nhìn lên căn biệt thự quen thuộc mà giờ đây hiện lên như một nhà giam ký ức. Những ký ức thời thơ ấu bỗng vụt về: những năm tháng anh đi học không ai nhắc đến mẹ, những tấm hình trưng bày khắp nhà chỉ có cha và anh.
Tối đó, Tuấn trở về căn hộ riêng ở Ninh Bình. Anh ngồi bên cửa sổ, ly rượu đỏ trong tay r/un nhẹ. Gió thổi nhè nhẹ nhưng trong đầu anh là bão tố. Dũng bước vào, tay cầm tài liệu. “Tôi tìm được hồ sơ chuyển viện của một b/ệnh nhân tên Hương có chữ ký xá/c nhận của ông Phát và có cả giấy giám định tâm thần.”
“Giấy thật chứ?”
“Giấy thật, nhưng bá/c sĩ ký tên đã nghỉ hưu, tên ông ta là Sơn, ở Phú Thọ.”
Tuấn đứng bật dậy: “Chúng ta sẽ đến gặp ông ấy ngay ngày m/ai.”
Trời Phú Thọ đổ mưa khi Tuấn cùng Dũng bước xuống xe trước cổng một căn nhà cổ có tường trắng mái đỏ đặc trưng vùng Bắc Bộ. Bá/c sĩ Sơn sống ẩn dật tại đây sau khi nghỉ hưu theo thông tin từ Hiệp hội Y khoa cũ. Tuấn nắm chặt áo khoá/c, đầu óc vẫn qu/ay c/uồng với những lời kể của bà qu/ỳnh.
Cánh cửa mở ra sau ba tiếng gõ. Một ông lão khoảng 70, người gầy, tay chống gậy, nhìn họ với đôi mắt đục sau cặp kính dày. “Cá/c cậu là…?”
Tuấn tiến lên trước, chìa thẻ căn cước: “Tôi là Tuấn, đây là Dũng, trợ lý của tôi. Chúng tôi cần nói chuyện về một b/ệnh nhân cũ của ông, tên là Hương.”
Sơn lùi một bước, mắt ông lóe lên một tia hoảng hốt rồi vụt tắt. Ông tránh ánh nhìn của Tuấn, khẽ nói: “Vào đi.”
Trong căn phòng khá/ch cũ kỹ với tủ sá/ch phủ bụi, lò sưởi cũ kêu răng rắc vì củi ẩm, Sơn ngồi xuống ghế da, rót trà: “Tôi biết ngày này sẽ đến”, ông thở dài. “Tôi đã sống với tội lỗi này gần nửa đời người.”
Tuấn ngồi đối diện, mắt không chớp: “Ông đã ký giấy xá/c nhận mẹ tôi bị tâm thần, rằng bà có xu hướng g/iết con mình. Nhưng tôi cần biết đó có phải sự thật không?”
Sơn im lặng một lúc. Sau đó ông đặt chén trà xuống, tay r/un lên: “Không. Không hề có b/ệnh. Hương là một phụ nữ tỉnh táo, có ý chí và yêu con trai đến tuyệt vọng.”
Dũng nắm tay Tuấn, nín thở. “Tại sao ông lại làm vậy?”, Tuấn hỏi, giọng nghẹn.
Sơn chống gậy đứng dậy, bước ra phía cửa sổ, nhìn màn mưa như màn che tội á/c: “Ông Phát là người không ai dám từ chối. Ông ta là ân nhân của b/ệnh viện. Ông ta tài trợ cả hệ thống. Một cuộc gọi của ông ta có thể khiến người như tôi m/ất bằng, m/ất nhà, m/ất cả sự nghiệp.” Ông quay lại, mắt đỏ hoe: “Ông ta đến tìm tôi vào đêm mưa, trong bộ vest đen thấm nước. Mắt không hề chớp, ông ta bảo: ‘Tôi cần anh ký giấy xá/c nhận vợ tôi bị tâm thần và nguy hiểm cho đứa trẻ. Còn nếu không, hãy chuẩn bị gói đồ rời khỏi ngành’.”
Sơn ngồi xuống, giọng khàn đi: “Tôi yếu đu/ối. Tôi ký. Nhưng tôi cũng đã ghi một bản riêng, bản thật, giấu trong két của tôi.”
“Bản thật?”, Tuấn dựng người dậy. “Nó còn không?”
Sơn gật đầu: “Còn. Tôi giữ vì tôn trọng bà ấy. Tôi không dám công khai nhưng tôi không thể xóa đi bằng chứng.” Ông vào phòng trong. Vài phút sau ông m/ang ra một phong bì niêm kín. Tuấn r/un rẩy mở ra. Bên trong là bản đ/ánh máy: Hương – sức khỏe tinh thần bình thường, không có dấu hiệu loạn thần, không nguy cơ gây hại cho bản thân hay người khá/c. Có cả chữ ký của Sơn và ngày tháng trùng khớp đêm bà bị cưỡng chế đưa đi.
Tuấn cầm tờ giấy, tay r/un bần bật: “Mẹ tôi đã không đ/iên.”
Sơn gật đầu: “Và tôi là một kẻ hèn nhát.”
Sự Thật Tàn Khốc
Trở về Ninh Bình, Tuấn không nói một lời trong suốt quãng đường dài. Dũng là người phá vỡ im lặng đầu tiên: “Anh sẽ làm gì tiếp theo?”
Tuấn nhìn qua cửa kính, mắt anh dáo hoảnh nhưng đầy lửa: “Tôi muốn biết mọi thứ từ đầu, kể cả điều đ/au đớn nhất.”
Hai ngày sau, Tuấn trở lại biệt thự Đại Phát gặp qu/ỳnh. Họ ngồi trong phòng khá/ch, nơi từng là lãnh địa của ông Phát. Ánh đèn mờ vàng rọi lên mặt bà già nhăn nheo nhưng đầy kiên định. “Bà kể lại hết cho tôi, từng chi tiết.”
Bà qu/ỳnh gật đầu, mắt xa xăm như nhìn lại một vở kịch đã diễn ra trong bóng tối của thế kỷ trước: “Đêm đó trời mưa. Tôi đang dọn bếp thì nghe tiếng đập vỡ trên sảnh. Chạy ra thì thấy ông Phát đang nắm tóc bà Hương, kéo bà lê trên sàn đá.”
Tuấn nắm chặt tay, gân nổi rõ.
“‘Mày nghĩ mày có thể ly dị tao à? Mày nghĩ tao sẽ để mày m/ang đứa con của tao bỏ đi à?’”, ông ta gầm lên. “Bà Hương kh/óc, miệng rớm m/áu. Bà chỉ kịp nói: ‘Đừng làm vậy trước mặt người làm! Con của tôi, nó cần mẹ!’”
“Rồi ông ta làm gì?”, Tuấn hỏi qua kẽ răng.
“‘Cần mày? Nó không cần loại đàn bà ph/ản b/ội như mày!’, ông ta h/ét rồi tát thêm một cái nữa. Bà ngã nhào vào bức tường, đầu đập vào cạnh bàn. Tôi nghe tiếng rên rất nhỏ.”
“Không ai giúp à?”, Dũng hỏi, giọng bàng hoàng.
Bà qu/ỳnh lắc đầu, rớm nước mắt: “Chúng tôi quá s/ợ. Ông ta không chỉ là chồng, ông ta là quyền lực. Ai cãi, ai giúp bà Hương đều bị đ/uổi khỏi nhà không có lương, bị đưa vào sổ đen của giới làm nghề.”
Tuấn gục đầu, không nói nổi.
Bà qu/ỳnh chậm rãi tiếp tục: “Ông ta kéo bà ấy ra ngoài cửa, giữa mưa gió. Ông ta đổ hết đồ bà vào thềm đá rồi đạp lên. Tôi còn nhớ rõ: ‘Từ nay mày không còn là vợ tao, không còn là người trong nhà này. Nếu mày quay lại, tao sẽ thả chó x/é xá/c mày’.”
“Bà ấy đi đâu?”, Tuấn hỏi trong nghẹn ng/ào.
“Lết ra cổng, chân chảy chụa. Tôi chạy theo, dúi cho bà một chiếc khăn thì bị ông Phát quát: ‘qu/ỳnh, mày muốn bị đ/uổi luôn à?’”
“Bà có nói gì với bà Hương không?”, Dũng hỏi.
Bà qu/ỳnh gật đầu, mắt long lanh: “Tôi chỉ thì thầm: ‘x/in l/ỗi, tôi không đủ can đảm. Nhưng tôi mong bà sống sót.’ Bà ấy chỉ cười, một nụ cười khiến tôi ám ảnh đến tận bây giờ.”
Đêm đó, Tuấn nằm trên giường nhưng không tài nào ngủ được. Trong đầu anh là hình ảnh một người mẹ bị đánh, bị lôi, bị đạp xuống thềm đá. Một bà mẹ anh từng tin là đ/iên nhưng thực ra đã bị quỷ đội lốt người ch/ôn sống. Anh nhắm mắt lại, nước mắt rơi ra mà không cần ép.
Khởi Đầu Cuộc Đời Mới (Trong Viện Tâm Thần)
Bà Hương bị đ/uổi ra khỏi nhà. Ngày tháng đó đã diễn ra những chuyện như thế nào? Bà ấy đã phải chịu đựng những gì?
Quay trở lại ngày đó. Ngay sáng hôm sau trận bạo hành khủng khiếp, một chiếc xe màu trắng đậu ngay trước biệt thự Đại Phát. Không ai biết nó từ đâu đến, chỉ thấy hai người đàn ông mặc blouse trắng, đeo kính đen bước ra, tay cầm cặp hồ sơ. Họ không chào ai, chỉ bước thẳng vào nhà như thể họ thuộc về nơi này. Ông Phát đứng trong sảnh, hai tay đút túi quần, ánh mắt lạnh như thép. Bà Hương, người phụ nữ bị đ/ánh gãy xương đêm qua, vẫn nằm gục trên ghế sofa, băng gạc quấn đầu còn đẫm m/áu.
“m/ang bà ta đi”, ông Phát nói gọn.
Một người đàn ông mở hồ sơ, liếc qua tờ giấy có tiêu đề: Giấy xá/c nhận cưỡng chế nhập viện tâm thần. Người còn lại đến gần Hương, nhẹ nhàng nhưng cương quyết: “Bà Hương, chúng tôi là đại diện từ Tr/ung tâm Thần k/inh Gia Lâm. Bà đang có dấu hiệu hoang tưởng cấp tính và được lệnh nhập viện điều trị bắt buộc.”
Hương mở mắt hoảng hốt: “Cái gì cơ? Cá/c ngươi nhầm rồi! Tôi hoàn toàn tỉnh táo!”
Ông Phát bước đến, ra vẻ đ/au khổ: “Hương à, em cần giúp đỡ. Em đã suýt g/iết con chúng ta đêm qua.”
“Dối trá!”, Hương g/ào lên, giọng r/un rẩy vì đ/au và uất. “Tôi chưa bao giờ động đến con tôi! Chính ông! Chính ông đ/ánh tôi đến gãy xương!”
Người bá/c sĩ lắc đầu, giọng đều đều: “Bà đã có hành vi b/ạo l/ực, lời nói loạn trí, có nguy cơ tổn hại đến người khá/c và chính bản thân mình.”
“Tôi tỉnh táo! Tôi chưa từng bị b/ệnh! Mấy người nhìn tôi đi!”, Hương g/ào lên, cố vùng dậy nhưng bị cơn đ/au đè xuống. “Con tôi đâu? Tuấn của tôi đâu?”
Rồi ông Phát lặng lẽ ra hiệu. Hai người đàn ông nhanh chóng khống chế bà, tiêm một mũi thuốc vào bắp tay khiến cơ thể bà Hương rũ xuống như chiếc khăn ướt. Đôi mắt bà mờ đi nhưng miệng vẫn cố gắng lặp lại: “Tuấn… Tuấn…”
Trong suốt quãng đường từ Ninh Bình đến Gia Lâm, bà Hương nằm co ro phía sau xe như một món đồ bị tước đoạt, tay bị còng mềm bằng vải, mắt mờ mịt, tim đập hỗn loạn. Cô y tá ngồi bên cạnh, tên là Hằng, khoảng 30 tuổi, nhìn bà bằng ánh mắt thương hại. “Bà có con trai à?”, Hằng hỏi nhỏ.
Hương gật đầu yếu ớt: “Tên nó là Tuấn. Nó là tất cả, là ánh sáng duy nhất của tôi.”
“Chúng tôi sẽ chăm sóc bà”, Hằng nói nhưng ánh mắt cô không che giấu được vẻ nghi ngờ: “Nghĩa là bà hợp tá/c, bà sẽ không bị trói.”
Hương bật kh/óc: “Làm sao cô tin được lời tôi khi cả thế giới tin ông ta!”
Viện Tâm thần Gia Lâm là một tòa nhà sơn trắng nằm cô lập bên đồi. Cửa sắt mở ra đóng lại sau lưng như tiếng chốt khóa vĩnh viễn số phận. Hương bị đẩy vào phòng cá/ch ly với tường trắng, trần trắng, giường trắng và cả bóng đèn trắng nhức mắt. Một bá/c sĩ trẻ tên Tú bước vào, xem hồ sơ chẩn đoán: “Hoang tưởng hệ thống, rối loạn lo âu, hành vi b/ạo l/ực với con ruột. Đề nghị điều trị lâu dài.”
Hương bật dậy khỏi giường: “Dừng lại! Đó là giả mạo! Tôi tỉnh táo! Ai cho anh quyền nói tôi đ/iên?”
Tú không mảy m/ay bối rối. Anh ta rút một viên thuốc màu xanh từ khay inox: “Bà sẽ cảm thấy dễ chịu hơn khi uống cái này. Nó giúp bà bớt lo lắng về quá khứ.”
“Tôi không đ/iên!”
“Bà muốn uống thuốc hay bị tiêm?”, Tú hỏi, mắt rưng rưng như nói chuyện với một con th/ú.
Hương bật kh/óc: “Tôi muốn viết thư cho con trai tôi!”
Tú lắc đầu: “Không được phép. Bất kỳ liên lạc nào ra ngoài phải được x/ét duyệt. Và nếu bà còn nhắc đến Tuấn nữa, chúng tôi sẽ xem x/ét biện pháp khẩn cấp.”
Một tuần trôi qua trong mê mờ. Hương bị tiêm thuốc liên tục, đầu óc qu/ay c/uồng. Mỗi lần cố h/ét lên tên con, cô y tá Hằng lại bịt miệng bà, thì thầm: “Xin bà đừng nữa, họ dọa sẽ cắt dây thanh quản nếu bà không ngừng.”
Một đêm nọ, Hương lén giấu một chiếc đinh nhỏ rơi ra từ giường kim loại. Bà rạch tên con lên tường: “Tuấn… Tuấn… Tuấn…” Từng nét chữ lấm m/áu là hy vọng cuối cùng.
Sáng hôm sau, Tú nhìn thấy những dòng chữ ấy. Anh ta nắm chặt hồ sơ, ra lệnh: “Trói ba ngày, không ăn không nói!”
Cùng lúc đó, ở Ninh Bình, ông Phát tổ chức một buổi họp báo long trọng. Ông mặc vest xám nhạt, mặt buồn rười rượi, đứng cạnh quan chức thành phố. “Tôi xin chia sẻ một tin buồn”, ông nói giọng nghẹn ng/ào. “Vợ tôi Hương đã phát b/ệnh nặng. Bà ấy có xu hướng gây hại cho bản thân và con trai nên đã được đưa vào nơi điều trị chuyên biệt.”
Phóng viên Tuyết của Người Lao Động giơ tay hỏi: “Ông có thể nói rõ tình trạng hiện tại không?”
“Bá/c sĩ cho biết b/ệnh có thể kéo dài suốt đời. Tôi đ/au lòng nhưng tôi tin vào y học.” Một nhà báo khá/c thì thầm: “Gia đình Đại Phát đúng là mẫu mực, vừa mạnh mẽ vừa giàu tình cảm.” Ông Phát cúi đầu, nhưng khóe môi hơi nhếch lên.
Tại viện tâm thần, Hương dần chìm trong bóng tối. Một ngày, cô y tá Hằng đến ngồi cạnh bà, đưa cho bà một mảnh giấy nhỏ giấu trong lòng tay: “Em biết em sẽ bị đ/uổi nếu bị phát hiện, nhưng em không thể im lặng.” Hương mở giấy. Là một tờ rơi từ một “Quỹ Công Lý Minh Bạch”, tổ chức bảo vệ người yếu thế, bảo vệ quyền tự do cho b/ệnh nhân tâm thần bị cưỡng chế. “Đừng buông xuôi”, Hằng thì thầm. “Có những người bên ngoài vẫn chiến đấu vì sự thật. Bà phải sống, phải sống đến lúc con trai bà biết được.” Hương nắm tờ giấy trong tay, mắt bà lần đầu lóe lên ánh sáng sau hàng tuần bị ch/ôn sống.
Một buổi sáng xám xịt giữa tháng Ba, Hương ngồi lặng trên chiếc giường sắt trong phòng số 42. Tay bà băng bó vì những vết cứ/a khắc tên con lên tường. Căn phòng không có đồng hồ, không cửa sổ, chỉ có ánh sáng trắng không bao giờ tắt, như thể thời gian nơi đây bị đóng băng. Đột nhiên, hai người mặc đồ vest bước vào, theo sau là bá/c sĩ Tú. Một người mở tập hồ sơ nói lạnh lùng: “Thưa bà Hương, theo quyết định mới từ gia đình, bà sẽ được chuyển sang diện không định danh dân sự. Cá/c hồ sơ cá nhân liên quan đến bà đã được xóa khỏi hệ thống dân sự quốc gia.”
Hương mở to mắt: “Cái gì cơ? Không định danh dân sự? Cá/c ngươi đùa tôi đấy à?”
Tú cười nhạt: “Không đùa. Bắt đầu từ hôm nay, bà không còn tên trong hộ khẩu, tài sản hay hệ thống y tế. Đơn vị điều trị sẽ gọi bà bằng mã số b/ệnh nhân 42B.”
“Không!”, Hương g/ào lên, vùng dậy. “Tôi là con người! Tôi là mẹ! Tôi tên là Hương! Cá/c người không có quyền!” Một người đàn ông vỗ tay ra hiệu, hai nhân viên an ninh lập tức xông vào giữ chặt lấy bà. Tú nhìn bà như nhìn một kẻ đ/iên: “Đó là quyết định hợp pháp có chữ ký của ông Phát, người giám hộ hợp pháp.”
“Ông ta không phải là người!”, Hương h/ét lên. “Hắn là quái vật! Hắn lừa cả hệ thống! Lừa cả cá/c người! Lừa cả thế giới!”
Tú lắc đầu, thở ra: “Y tá Hằng, tiêm liều an thần. Cô biết quy trình.”
Hằng bước đến, tay cầm ống tiêm, mắt cụp xuống. Cô lặng lẽ thì thầm: “Xin bà đừng chống lại, họ có thể trói bà cả tuần nếu bà tiếp tục g/ào.”
Hương kh/óc nức nở: “Tôi là mẹ! Tôi chỉ muốn sống để nói với con tôi rằng tôi không bỏ nó.”
Hằng thì thầm: “Em tin bà, nhưng em không thể làm gì hơn.” Chiếc kim đ/âm vào tay và mọi thứ nhòe dần như bị kéo xuống một vực thẳm vô hình.
Ở Ninh Bình, trong một căn phòng trang nghiêm tại tòa công chứng thành phố, ông Phát ngồi trước bàn, ánh mắt điềm tĩnh như mọi lần. Bên cạnh ông là luật sư riêng, Tài, và một viên chức hành chính đang đóng dấu. “Chúng tôi đã hoàn tất thủ tục xóa tên Hương khỏi mọi tài sản đứng chung”, Tài nói, “dưới cơ sở bà ấy m/ất năng lực hành vi dân sự nghiêm trọng và không có khả năng phục hồi.”
Phát gật đầu: “Tốt. Hãy đảm bảo rằng không ai trong giới truyền thông có thể lần ra. Tôi muốn cái tên đó bị ch/ôn vùi vĩnh viễn.”
Viên chức nhìn ông có chút do dự: “Ông có chắc là muốn khai tử bà ấy hợp pháp không?”
Phát mỉm cười, một nụ cười lạnh đến buốt da: “Bà ta đã ch/ết rồi, chỉ là chưa ch/ôn thôi.”
Trong khi đó, tại Gia Lâm, Hương được chuyển sang khu b/ệnh nhân nặng. Không còn tên, không người thân, không ai đến thăm. Mỗi ngày bà được gọi bằng một giọng máy móc từ loa: “b/ệnh nhân 42B đến giờ ăn. b/ệnh nhân 42B đến giờ tiêm.” Không ai nhìn bà trong mắt, không ai gọi bà bằng cái tên người mẹ đã từng hôn lên trán con trai mỗi tối.
Một y tá già tên là Hạnh, đã làm ở đây hơn 30 năm, lặng lẽ kể với Hằng trong giờ nghỉ: “Chị, bà ấy từng rất đẹp”, Hạnh nói, mắt xa xăm. “Tôi từng nhìn thấy ảnh bà ấy khi còn trẻ. Cái ánh mắt ấy không thể lẫn đi đâu được. Một người như thế không thể là kẻ đ/iên.”
Hằng nhấp ngụm trà: “Em cũng nghĩ vậy, nhưng hệ thống này nó không cần sự thật, nó cần giấy tờ.”
Hạnh thở dài: “Có đêm tôi trực khu B, nghe thấy tiếng bà ấy g/ào trong phòng. Tôi đi ngang thì thấy bà đang cào tường bằng móng tay, khắc tên Tuấn đến rớm m/áu.”
“Em nghe rồi”, Hằng nói, “đó là tên con trai bà ấy.”
Hạnh gật đầu: “Tôi chưa từng thấy b/ệnh nhân nào khắc tên con lên tường bằng m/áu. Bà ấy không đ/iên, bà ấy bị ph/ản b/ội.”
Hằng cúi đầu: “Nếu một ngày nào đó con trai bà ấy biết thì cậu ấy sẽ phải sống với sự thật tàn nhẫn: mẹ mình đã bị thế giới ch/ôn sống.”
Tại phòng 42, Hương gầy gò và tơi tả vẫn ngồi mỗi đêm bên tường, tay r/un lần theo dòng chữ m/áu đã khô: “Tuấn… con là ánh sáng duy nhất.” Mỗi khi y tá bước vào, bà lập tức che lấy dòng chữ bằng thân người, như thể bảo vệ nó khỏi bị xóa sạch.
Một lần Tú phát hiện, anh ta h/ét: “Xóa ngay dòng đó, cô Hằng! Lấy cồn và d/ao cạo!” Hương vật lộn như con th/ú hoảng loạn: “Không! Đừng xóa nó! Đừng xóa con tôi!” Tú bước đến, nắm cằm bà, gằn từng chữ: “Bà không còn con! Bà không còn là ai cả ở đây! Bà chỉ là b/ệnh nhân 42B!” Hằng đứng lặng, d/ao cạo trong tay cô rơi xuống sàn.
Ngày hôm sau, Hằng lén quay lại phòng Hương vào giờ nghỉ. Cô ngồi xuống cạnh bà, thì thầm: “Bà cần viết lại tất cả bằng bất cứ thứ gì có thể. Bà cần để lại chứng cứ, đừng để họ xóa sạch sự thật.”
Hương nhìn cô, ánh mắt ngập nước: “Nhưng tôi không có giấy, không bút.”
Hằng lấy từ túi áo một cuốn sổ tay cũ, vài tờ giấy đã rá/ch vào một cây bút chì nhỏ: “Viết vào đây, giấu dưới đệm. Em sẽ tìm cá/ch giữ nó an toàn.”
Hương ôm cuốn sổ như ôm mạng sống: “Tôi sẽ viết bằng cả m/áu nếu cần.”
Đêm xuống, trong ánh đèn trắng nhức óc, Hương bắt đầu viết. Tay bà r/un, nét chữ nguệch ngoạc, có lúc lem m/áu từ đầu ngón tay nứt nẻ: “Tôi là Hương. Tôi không đ/iên. Tôi bị bắt cóc. Tôi bị xóa tên. Tôi bị tiêm thuốc để im lặng. Tôi là mẹ của Tuấn. Tôi nhớ con tôi. Tôi không rời bỏ con. Đừng tin hắn. Phát muốn tôi ký giấy từ bỏ tài sản. Tôi từ chối. Hắn đ/ánh tôi, trói tôi, ép tôi dùng m/áu thay mực.” Cuối sổ, bà viết lặp đi lặp lại trong nước mắt: “Tuấn, tha lỗi cho mẹ. Mẹ không rời bỏ con. Con là ánh sáng cuối cùng của đời mẹ.”
3 tháng sau khi Hương bị cưỡng chế nhập viện, căn biệt thự Đại Phát được trang hoàng lộng lẫy trở lại. Những tấm rèm nhung đỏ được thay mới, ánh đèn pha lê sáng rực rỡ treo trên trần cao. Đội đầu bếp từ khá/ch sạn năm sao được mời đến chuẩn bị thực đơn. Hương hoa tươi ngập tràn mọi ngóc ngá/ch. Một bữa tiệc cưới long trọng.
Ông Phát khoá/c lên mình bộ vest đen chỉn chu, gương mặt rạng rỡ như chưa từng có bất cứ bi kịch nào xảy ra trong gia đình. Đứng cạnh ông trong chiếc váy cưới trắng tinh là Thảo, thư ký riêng của ông suốt 5 năm qua – người phụ nữ luôn đứng sau nụ cười ngoan ngoãn, ánh mắt kín đáo nhưng đầy dã tâm.
“Ông chắc chắn chứ?”, Thảo ghé tai thì thầm. “Một số người vẫn xì xào về bà ta.”
Phát nắm tay cô, ánh mắt sắc lạnh: “Đám đó chỉ biết tin những gì tôi cho phép. Còn Hương, bà ta đã ch/ết rồi trong mắt công chúng. Tôi là một người chồng thủy chung, đ/au lòng vì bi kịch. Ai dám nghi ngờ?”
Thảo mỉm cười: “Vậy thì từ hôm nay, tôi là phu nhân Đại Phát.”
“Không”, ông sửa lại, “từ hôm nay, cô là mẹ của Tuấn.”
Tuấn lúc đó mới 8 tuổi, ngồi ở bàn danh dự, mặc bộ đồ vest nhỏ xinh. Trông cậu có vẻ bối rối giữa khung cảnh xa hoa, đặc biệt khi mọi người lần lượt đến và gọi Thảo là mẹ mới của cậu. Một người khá/ch, ông Bảo, bạn thân của Phát, cúi xuống xoa đầu cậu: “Cháu lớn quá rồi, phải nghe lời mẹ mới, biết chưa?”
Tuấn nhăn mặt: “Cháu… cháu chỉ có một mẹ thôi.”
Thảo từ phía sau bước đến, ôm vai cậu bé: “Con à, ta biết con còn nhớ mẹ Hương, nhưng mẹ ấy đã đi xa rồi, ở một nơi rất yên bình.”
Tuấn quay lại nhìn cô: “Mẹ con ch/ết thật à?”
Thảo giả vờ rưng rưng, vuốt tóc cậu: “Phải, mẹ con đã chọn cá/ch ra đi nhẹ nhàng. Nhưng từ nay con không đơn độc. Mẹ ở đây sẽ yêu thương con.”
Buổi tối, trong phòng riêng, Tuấn trằn trọc không ngủ. Cậu ngồi dậy nhìn quanh phòng. Vẫn vậy, trang trí giống hệt thời còn mẹ, nhưng có gì đó sai. Tiếng gõ cửa nhẹ: “Tuấn? Giọng Thảo vang lên. Mẹ mới con đây.” Cậu miễn cưỡng mở cửa. Thảo bước vào với ly sữa nóng. “Mẹ nghĩ con cần thứ này để dễ ngủ.”
Tuấn đón lấy chậm rãi: “Mẹ có phải người tốt không?”
Thảo cười: “Con thấy sao?”
“Con không biết. Nhưng mẹ Hương hay ôm con, mẹ không cần nói nhưng con biết mẹ yêu con thật.” Câu nói khiến Thảo khựng lại một giây, nhưng cô nhanh chóng che giấu cảm xúc, cúi xuống hôn lên trán cậu: “Yêu không phải lúc nào cũng giống nhau. Mẹ không thay thế ai cả. Mẹ chỉ muốn con cảm thấy được yêu thương.”
Trong khi đó, Hương nằm gục trên sàn phòng 42B, môi tím tái, tay co giật vì một đợt phản ứng thuốc. Hằng hốt hoảng chạy vào: “Lại tiêm quá liều rồi!”, cô h/ét lên với Tú.
Tú nhún vai, không nhìn bà: “b/ệnh nhân co giật. Bà ta phản kháng nhiều quá, chỉ còn cá/ch kiểm soát thần k/inh.”
Hằng cúi xuống, nâng đầu Hương: “Bà có nghe tôi không? Là Hằng đây.”
Hương mở mắt, hơi thở nặng nề: “Tôi… tôi thấy nó. Thấy ai? Con tôi. Nó mặc vest, đang ngồi giữa đám đông.”
Hằng nắm tay bà: “Bà mơ à?”
Hương lắc đầu, nước mắt tràn ra: “Không! Là thật! Tôi thấy nó bị bọc giữa những rối trá, bị lừa rằng mẹ nó đã ch/ết!” Hằng ôm chặt bà: “Bà phải sống! Bà phải sống để con bà biết sự thật!”
Thời gian trôi, Tuấn dần quen với sự hiện diện của Thảo. Cô ta chơi với cậu, mua đồ chơi đắt tiề/n , kể chuyện mỗi tối, thậm chí thay mẹ đi họp phụ huynh. Cậu bắt đầu gọi cô là “mẹ”, dù vẫn mơ thấy mẹ thật trong giấc ngủ: những hình ảnh mờ nhạt, giọng hát ru trong đêm, bàn tay dịu dàng vuốt tóc.
Một lần, Tuấn hỏi cha: “Cha ơi, mẹ Hương tên đầy đủ là gì?”
Phát đang đọc báo, không ngẩng đầu: “Đừng nhắc lại cái tên đó! Mẹ con là Thảo. Mẹ con đã m/ất, ta không muốn nhắc về chuyện đ/au lòng nữa.” Nhưng Tuấn định nói tiếp thì bị cắt lời: “Nghe đây!”, Phát hạ tờ báo, mắt rực lên. “Con là con của Phát, và con của Phát không sống với quá khứ. Con hiểu chưa?” Cậu bé gật đầu lặng lẽ, lòng dâng lên cảm giá/c khó tả, như thể có một khoảng trống nào đó bị bịt kín bằng xi măng nhưng nó vẫn rỉ m/áu qua từng kẽ nứt.
Tại Gia Lâm, Hương được chuyển sang chế độ b/ệnh nhân không phục hồi, nghĩa là cắt giảm điều trị đặc biệt, không còn quyền xin x/ét duyệt tái khám hay gặp người thân. Cô y tá Hạnh nói với Hằng: “Họ đã ký giấy triệt sản cho bà ấy.”
Hằng trợn mắt: “Cái gì?!”
“Lý do: m/ất kiểm soát nội tiết, rối loạn hành vi giai đoạn mãn k/inh. Bá/c sĩ phẫu thuật sẽ tiến hành tuần tới.”
“Không thể nào!”, Hằng nắm tay Hạnh. “Đây là tội á/c!”
“Là hợp pháp khi người b/ệnh bị đ/ánh giá m/ất năng lực hành vi”, Hạnh lắc đầu, mắt ẩn ẩn nước.
Tối hôm trước cuộc phẫu thuật, Hằng lẻn vào phòng Hương m/ang theo túi nước nóng và mấy viên thuốc giảm đ/au lậu. “Bà có đ/au không?” Hương gật đầu, nước mắt không rơi nữa, đã khô kiệt từ lâu. “Ngày m/ai họ sẽ cắt bỏ phần cuối cùng khiến tôi được gọi là mẹ.”
Hằng cầm tay bà r/un rẩy: “Em x/in l/ỗi.”
Hương nhìn thẳng vào mắt cô gái, giọng khàn khàn nhưng rõ ràng: “Đừng x/in l/ỗi. Em còn sống, lương tri. Và nếu một ngày con trai tôi tìm đến đây, hãy kể cho nó tất cả. Kể rằng mẹ nó chưa bao giờ đ/iên. Mẹ nó chỉ bị thế giới lột trần, x/é bỏ và ch/ôn sống khi đang còn thở.”
Thật đ/au khổ!
Đêm Ninh Bình đổ mưa nhẹ, ánh đèn đường hắt bóng Tuấn lên mặt bàn gỗ trong căn phòng làm việc cũ của cha. Anh ngồi lặng thinh giữa căn phòng đã bị khóa suốt nhiều năm, nơi mà không ai được vào ngoài ông Phát. Mùi gỗ ẩm, mùi xì gà cũ và mùi tài liệu cũ kỹ trộn lẫn như một hồn m/a chưa chịu rời đi.
Dũng bước vào, tay cầm một tập hồ sơ dính bụi: “Trong phòng cha anh có két sắt nhỏ sau giá sá/ch. Tôi dùng mã ngày sinh của Phát để mở. Có thể anh cần xem cái này.”
Tuấn cầm lấy. Là bản sao hồ sơ b/ệnh án từ Viện Tâm Thần Gia Lâm, nhưng không phải hồ sơ chính thức, là bản gốc có ghi chú tay mực đỏ: những dòng gạch chéo đầy tức giận: “b/ệnh nhân không có biểu hiện loạn thần, cưỡng chế sai quy trình, yêu cầu điều tra nội bộ. b/ệnh nhân kháng thuốc, khả năng bị trầm cảm do lạm dụng hóa trị liệu. Đề nghị cá/ch ly vì gọi tên Tuấn liên tục trong trạng thái hoảng loạn.”
Tuấn nắm chặt tay: “Không ai muốn điều tra. Tất cả đều bị mua chuộc.”
Dũng gật đầu: “Có một người không bị mua. Một y tá già tên Hạnh. Bà ấy vừa qua đời hai tuần trước, nhưng trước khi m/ất bà đã gửi một gói bưu kiện đến văn phòng Tổ chức Bảo vệ Người Yếu Thế.”
“Bà ấy gửi gì?”
Dũng rút ra một túi niêm phong: cuốn sổ tay giấy ố vàng, chữ nguệch ngoạc, nhiều trang bị thấm m/áu khô. “Người nhận ban đầu tưởng chỉ là nhật ký tâm thần, nhưng sau khi đọc vài dòng họ lập tức liên hệ với chúng ta.”
Tuấn mở túi. Một cuốn sổ nhỏ gáy mòn, vài trang bị x/é. Anh lật từng trang, ánh mắt dán chặt như bị thôi miên: “Tôi là Hương. Tôi không đ/iên. Tôi là mẹ. Tôi bị tiêm thuốc để im lặng. Bị giam để biến m/ất. Mỗi khi tôi nói tên con mình, họ nắm cổ tôi. Tôi phải viết bằng m/áu vì không ai cho tôi giấy. Phát muốn tôi ký giấy từ bỏ tài sản. Tôi từ chối. Hắn đ/ánh tôi, trói vào ghế và nói ‘Mày là con chó không tên, tao sẽ thay mày bằng thứ khá/c tốt hơn’.”
Tuấn ngửa mặt, nước mắt dâng tràn, cổ họng tắc nghẹn. Dũng thầm thì: “Anh không cần đọc tiếp đâu nếu quá đ/au lòng.”
“Không!”, Tuấn khàn giọng. “Tôi phải đọc. Tôi cần thấy sự thật bằng mắt mình.” Anh lật tới những trang cuối. Dòng chữ dày đặc hơn, nét bút rối loạn nhưng quyết liệt: “Mỗi lần tôi gọi tên con tôi bị nhốt, tôi cào tường đến bật m/áu, nhưng tôi phải ghi tên con, phải giữ hình ảnh con sống mãi. Tuấn, tha lỗi cho mẹ. Mẹ không bỏ con. Mẹ bị lừa, mẹ bị trừng phạt vì yêu con quá nhiều. Con là ánh sáng cuối cùng, ánh sáng cuối cùng của đời mẹ.” Bàn tay Tuấn r/un lên bần bật. Cuốn sổ rơi xuống bàn, mở tung ra để lộ hàng chục dòng chữ lặp đi lặp lại: “Tuấn, tha lỗi cho mẹ” bằng mực đen, m/áu khô, thậm chí là cả vết nước mắt loang lổ.
Sáng hôm sau, Tuấn tìm đến người đứng đầu Tổ chức Bảo vệ Người Yếu Thế, bà Ngọc, một luật sư lão luyện nổi tiếng chống cưỡng chế tâm thần. Bà hơn 60, tóc bạc, giọng nói chậm rãi nhưng mạnh mẽ.
“Cháu đến xin giúp đỡ”, Tuấn nói, giọng như một người vừa bò từ mộ lên. “Mẹ cháu vẫn còn sống, và bà bị giam 40 năm.”
Ngọc lật cuốn sổ, trầm ngâm: “Cháu biết không, chúng ta có những vụ tương tự, nhưng chưa từng thấy một người bị xóa sạch nhân dạng tinh vi như thế này. Đây là một vụ tiêu biểu cho quyền lực tuyệt đối của giới tinh hoa.”
“Bà giúp cháu c/ứu mẹ được không?”, Tuấn hỏi, mắt đỏ hoe.
Ngọc gật đầu: “Chúng ta sẽ làm hơn thế. Chúng ta sẽ công khai tất cả và sẽ để toàn quốc biết: ánh sáng của một người mẹ không thể bị ch/ôn vùi.”
Một tuần sau, Tuấn đến Gia Lâm dưới danh nghĩa kiểm tra nhân sự tài trợ. Anh có quyền vào khu đặc biệt. Trên tay anh là hồ sơ thật của Hương và cuốn “Nhật Ký m/áu” được sao chép. Bá/c sĩ trưởng Lâm, người mới nhậm chức, đón anh bằng nụ cười công thức: “Chào ông Phát, ông muốn khảo sát khu vực nào?”
“Khu b/ệnh nhân lâu năm. Tôi có một hồ sơ cần xá/c minh.”
Lâm dẫn anh qua dãy hành lang dài, không khí lạnh buốt như âm phủ. Tiếng rên rỉ từ những căn phòng cá/ch âm không thể ngăn tai người đang tìm mẹ.
Phòng số 42B. Lâm mở cửa. Một người phụ nữ gầy gò, tóc bạc ngồi trên giường, mắt trống rỗng nhìn tường. Căn phòng sạch sẽ nhưng vô hồn, vẫn ánh sáng trắng ấy. Bức tường có vài vết xước lờ mờ, không ai còn nghĩ đến bà như một con người.
Tuấn bước vào, tim anh đập loạn. Anh qu/ỳ xuống trước mặt bà: “Xin chào, bà có còn nhớ con trai của mình tên gì không?” Người phụ nữ không trả lời nhưng mắt bà khẽ động. Anh r/un, rút cuốn “Nhật Ký m/áu” ra khỏi áo khoá/c, mở đến trang cuối cùng: “Con là ánh sáng cuối cùng của đời mẹ.”
Mắt bà đẫm nước. Bà giơ tay chậm rãi chạm vào dòng chữ ấy. “Tuấn…”, bà thì thầm như hơi thở sau cùng. Anh nắm lấy tay bà: “Mẹ à, con đây! Con đã tìm thấy mẹ rồi!”
Căn phòng 42B chìm trong sự tĩnh lặng thiêng liêng, như thể thời gian ngừng lại khi Hương thì thầm tên con trai sau 40 năm bị cướp đi tiếng gọi ấy. Tuấn, đôi mắt bà mở đục long lanh trong ánh sáng trắng lạnh, chăm chú nhìn người đàn ông đang qu/ỳ trước mặt mình. Tuấn nắm bàn tay xương xẩu của mẹ, mắt đỏ hoe nhưng nụ cười r/un rẩy vẫn nở trên môi: “Mẹ không đ/iên. Mẹ là nạn nhân của quỷ đội lốt người. Mẹ đã sống sót, và từ bây giờ, không ai được phép chạm đến mẹ nữa.”
Hương mím môi, cơ thể r/un lên từng đợt: “Là thật? Con thật sự ở đây sao?” Bà đưa tay sờ lên gương mặt anh: “Không phải thuốc? Không phải ảo giá/c?”
“Còn đây”, Tuấn nghẹn ng/ào, “bằng xương bằng thịt. Con đã tìm thấy mẹ.”
Hương òa kh/óc, những giọt nước mắt bị cấm rơi suốt bốn thập kỷ giờ trào ra như lũ: “Bao năm nay mẹ chỉ sống vì niềm tin rằng một ngày con sẽ biết, con sẽ không tin lời hắn.” Tuấn nắm lấy hai tay bà: “Con đọc được tất cả rồi mẹ à. Con đã tìm thấy cuốn Nhật ký m/áu. Con đã biết hết sự thật.” Hương gần như ngã gục xuống người con trai: “Vậy là mẹ không phải cái xá/c bị quên lãng. Con đã c/ứu mẹ!”
Hai ngày sau, với sự can thiệp pháp lý từ Tổ chức Bảo vệ Người Yếu Thế, Hương chính thức được đưa ra khỏi viện với danh nghĩa chuyển điều trị sang chăm sóc gia đình. Ngọc đích thân ký hồ sơ tạm thời với lý do phục hồi nhân thân sau chẩn đoán sai lệch. Tuấn bế mẹ bước ra khỏi cánh cổng sắt viện Gia Lâm. Một làn gió nhẹ thổi qua mái tóc bạc của bà, đôi mắt mở đục nheo lại vì ánh sáng tự do sau 40 năm bị vùi trong ánh đèn huỳnh quang vô hồn.
Trên xe về lại Ninh Bình, Hương dựa đầu vào vai con: “Con đưa mẹ đi đâu?”
“Về nhà”, Tuấn nói. “Căn biệt thự Đại Phát. Con đã mở cửa lại và mẹ sẽ ở căn phòng đẹp nhất.”
Hương nhắm mắt lại, nước mắt chảy dài: “Đại Phát… nơi hắn ném mẹ xuống thềm đá… giờ mẹ trở về không còn là con chó bị trói nữa.”
Ba ngày sau, Tuấn mời bá/c sĩ thần k/inh phục hồi nổi tiếng Vân đến biệt thự. Bà Vân ngồi bên giường Hương, dịu dàng nói: “Tôi không chỉ là bá/c sĩ, tôi là người mẹ. Tôi hiểu sức tàn phá của tổn thương sâu trong não bộ, nhưng cũng tin vào khả năng chữa lành bằng yêu thương.” Hương khẽ gật đầu: “Tôi không cần trí nhớ hoàn hảo. Tôi chỉ cần nhớ một điều: tôi là mẹ của Tuấn.” Vân mỉm cười, nắm tay bà: “Vậy là bà có điểm khởi đầu rồi.”
Trong những ngày đầu, Tuấn luôn ngồi cạnh mẹ, đọc sá/ch cho bà nghe, kể lại những kỷ niệm mà trước đây anh tin là thật và giờ biết rằng chúng bị nhào nặn: “Mẹ à”, anh kể, “cha từng nói mẹ là người rời bỏ con, nhưng giờ con biết mẹ là người bị cướp m/ất tất cả.” Hương không nói, chỉ khẽ đặt tay lên má anh. Mỗi cái vuốt ve là một vết thương được hàn lại.
Một buổi chiều, Tuấn ngồi trong thư viện, mở lại tập hồ sơ của tập đoàn Đại Phát. Thảo hiện vẫn là cổ đông lớn thứ hai sau anh. “Hắn ta… ông Phát, tuy đã ch/ết nhưng cái bóng vẫn bao trùm trong từng chính sá/ch, từng tên quỹ từ thiện hắn lập ra. Trong đó có Quỹ Hòa Hợp Gia Đình Đại Phát.” Tuấn cầm bút, gạch chéo tên đó. Anh thì thầm: “Không có gia đình nào xây trên sự ch/ôn sống người mẹ thật.”
Dũng bước vào: “Tôi đã chuẩn bị xong. Buổi họp báo sẽ diễn ra ở trụ sở cũ lúc 10 giờ sáng m/ai.”
Tuấn gật đầu: “Tôi sẽ lật mặt họ trước toàn quốc.”
Sáng hôm sau, trụ sở tập đoàn Đại Phát chật kín nhà báo. Hàng chục ống kính, đèn flash sáng rực. Bên trong, Tuấn đứng trước bục, bên cạnh là Ngọc và luật sư chính của Tổ chức Bảo vệ Người Yếu Thế. Anh cất tiếng, giọng bình thản nhưng rắn rỏi: “Chào cá/c quý vị. Hôm nay, tôi, Tuấn, không phát biểu với tư cá/ch người thừa kế của ông Phát. Tôi phát biểu với tư cá/ch con trai của một người phụ nữ bị ch/ôn sống.” Phía dưới bắt đầu xôn xao.
“Tôi tuyên bố, cha tôi, ông Phát, đã dựng nên một màn kịch kéo dài suốt 40 năm. Ông ta vu oan, bạo hành và cưỡng chế mẹ tôi, Hương, vào viện tâm thần bằng giấy tờ giả. Ông ta xóa tên mẹ tôi khỏi mọi hệ thống, tuyên bố bà đã ch/ết trong khi bà bị tiêm thuốc, bị trói, bị cấm gọi tên con.”
Một nhà báo tên Ánh h/ét lớn: “Anh có bằng chứng không?”
Tuấn giơ lên cuốn “Nhật Ký m/áu” rồi đặt lên bục micro: “Đây là những trang cuối cùng của người mẹ không được nói tên mình, viết bằng m/áu, bằng móng tay, bằng nỗi tuyệt vọng của một người phụ nữ bị lừa dối bởi chính chồng và xã hội.”
Một sự im lặng bao trùm khán phòng, nặng như đá.
Ngọc bước lên, cầm micro: “Từ hôm nay, Tổ chức Bảo vệ Người Yếu Thế sẽ khởi động một chuỗi kiện toàn quốc chống lại mọi cơ sở từng tiếp tay cho cá/c vụ cưỡng chế tâm thần sai luật. Và tập đoàn Đại Phát sẽ được đổi tên.” Tuấn ngẩng đầu: “Tên mới là Tập đoàn Tuấn Hương, để tôn vinh một người mẹ đã sống, chịu đựng và trở lại.”
Buổi chiều cùng ngày, Tuấn về nhà. Hương ngồi dưới hàng cây trong vườn, tay cầm một bức ảnh cũ được phục chế, ảnh bà bế Tuấn khi cậu còn là em bé. Nước mắt bà rơi, nhưng lần này không còn là nước mắt đ/au đớn mà là giải thoát. “Con nói với cả nước sao?”, bà hỏi.
“Vâng, con nói sự thật. Con nói mẹ không đ/iên.”
Hương đặt tay lên bàn tay con trai: “Vậy là mẹ đã thật sự trở về từ cõi ch/ết.”
Tuấn thì thầm: “Giờ mẹ không còn bị ch/ôn sống nữa, mẹ đã trở về với con, sống thật sự sống.”
Một tuần sau buổi họp báo, toàn bộ hệ thống truyền thông Việt Nam như bùng nổ. Tiêu đề trang nhất của báo Tuổi Trẻ: “Con trai ông Phát tố cáo cha là quỷ đội lốt người”. Báo Người Lao Động: “Hương: Người phụ nữ bị ch/ôn sống 40 năm đã trở lại”. Hà Nội Mới đăng cả ảnh Hương trong vườn cùng dòng: “Bà là mẹ, không phải b/ệnh nhân. Bà là nạn nhân, không phải kẻ đ/iên.”
Trong khi đó, mạng xã hội ngập tràn tranh luận, phẫn nộ và xúc động. Cá/c đoạn video từ cuộc họp báo được chia sẻ hàng triệu lượt. Cái tên ông Phát từng được gắn với từ thiện, đạo đức giờ bị ném đá không thương tiếc.
Tại một quán cà phê nhỏ, nhà báo Ánh trao đổi với đồng nghiệp Phúc: “Thật không thể tin được. Người đàn ông từng được vinh danh ở hội nghị Liên Hiệp Quốc lại từng giam vợ mình trong viện như một con th/ú.”
Phúc gật đầu, giọng đầy giận dữ: “Càng không thể tin là hệ thống pháp lý lại im lặng suốt mấy chục năm. Mọi giấy tờ đều được ký như thể nỗi đ/au của một người phụ nữ chẳng đáng một xu.”
“Và bà ấy vẫn sống sót”, Ánh thì thầm, “không phải vì thuốc men mà vì hy vọng.”
Trong một phiên họp đặc biệt tại Viện Y học Quốc gia, bá/c sĩ Tú, người từng trực tiếp chỉ đạo việc tiêm thuốc cưỡng bức Hương, bị triệu tập. Ngồi đối diện là Ngọc với ánh mắt sắc như d/ao. “Bá/c sĩ Tú”, bà mở đầu, “ông có biết rằng trong hồ sơ b/ệnh án có ghi nếu b/ệnh nhân còn viết tên Tuấn thì sẽ bị cắt dây thanh quản?”
Tú nuốt khan: “Tôi chỉ làm theo quy trình của ban giám đốc tôi.”
“Quy trình nào cho phép ông đe dọa cắt cổ một người mẹ chỉ vì bà ta gọi tên con?”, Ngọc cắt lời.
Tú cúi gằm mặt: “Tôi không thể trả lời.”
“Vì ông biết nếu trả lời ông sẽ vào tù”, Ngọc nói dằn từng chữ. Sau buổi điều trần, Tú bị tước bằng hành nghề. Tòa án mở cuộc điều tra mở rộng với toàn bộ hệ thống ở Gia Lâm.
Tại biệt thự Đại Phát, Hương đang cùng bá/c sĩ Vân tập luyện phục hồi cảm xúc. Bà cầm một bức ảnh lớn chụp Tuấn thời bé và khẽ nói: “Lần đầu tiên tôi nhìn thấy nó rõ ràng, không còn nhòe, không còn bị bóng Phát che mờ.”
Vân gật đầu: “Bà đang phục hồi, và ký ức về con trai là ánh sáng mạnh mẽ nhất.”
Hương quay sang nhìn Tuấn, người đang đứng tựa cửa lặng lẽ quan sát. Ánh mắt hai mẹ con chạm nhau, không còn là hối hận hay m/ất mát mà là kết nối, là tái sinh. “Con đến từ cuộc họp?”, bà hỏi.
“Vâng. Từ giờ mẹ sẽ tự do mãi mãi. Cả hệ thống sẽ không còn ch/ôn sống ai thêm nữa.”
Hương khẽ cười: “Và mẹ cũng không cần phải trốn trong góc tối nữa.”
Tuấn tổ chức một buổi lễ đặc biệt tại trụ sở tập đoàn Đại Phát nay đổi tên thành Tập đoàn Tuấn Hương. Cá/c cựu b/ệnh nhân từng bị cưỡng chế tâm thần sai luật, đại diện cá/c quỹ công lý minh bạch và báo chí đều có mặt. Tuấn bước lên bục, ánh đèn dịu dàng chiếu vào khuôn mặt anh, không còn sự giận dữ, chỉ còn kiên định. “Hôm nay chúng ta không tưởng niệm một nạn nhân”, anh nói. “Chúng ta tôn vinh một chiến binh.”
Anh ra hiệu. Cánh cửa sau sân khấu mở ra. Hương bước vào, khoá/c trên vai một chiếc khăn choàng màu ngà, tóc được chải cẩn thận, gương mặt tĩnh tại. Cả khán phòng đứng dậy, vỗ tay rền vang, có người bật kh/óc. Tuấn đỡ mẹ lên bục, tay trong tay: “Đây là mẹ tôi. Không phải b/ệnh nhân, không phải kẻ đ/iên, không phải một người phụ nữ bị bỏ lại, mà là ánh sáng đã sống sót qua bóng tối.”
Hương r/un cầm micro. Giọng bà không rõ ràng nhưng từng từ đều vang lên như một bản cáo trạng: “Tôi tha thứ nhưng tôi không quên. Tôi đứng đây là nhờ con trai tôi, là nhờ tình yêu không bị b//óp nghẹt bởi quyền lực. Hãy để những người phụ nữ khá/c không còn phải ch/ôn m/áu mình trong sổ tay nữa!” Cả khán phòng vỡ òa.
Mãi Mãi Một Tình Yêu
Vài tháng sau, Tập đoàn Tuấn Hương tài trợ thành lập hệ thống bảo vệ pháp lý cho cá/c b/ệnh nhân tâm thần, những người từng không có tiếng nói. Luật Hương được thông qua, cấm mọi hình thức cưỡng chế nội trú nếu không có ba lớp kiểm định độc lập.
Trong vườn Đại Phát, Tuấn và Hương cùng ngồi dưới gốc cây sồi cổ thụ. “Cha đã từng ngồi ở đây, nhớ không?”, Hương thì thầm. Tuấn nắm tay bà: “Bây giờ là chúng ta, không còn bóng của ông ta nữa.” Một cô bé chạy đến, con gái của Dũng, tay cầm bức vẽ nguệch ngoạc: “Bà Hương ơi, cháu vẽ bà với Tuấn nè.” Bà cười, ôm cô bé: “Ta là bà ngoại danh dự à?”
“Vâng! Cha nói bà là người hùng!”
Hương bật cười, một tiếng cười trọn vẹn, không còn mảnh vỡ, không còn kìm nén.
Tối hôm đó, Tuấn viết trong nhật ký: “Có những bóng tối tưởng như vĩnh viễn, nhưng một người mẹ vẫn có thể trở về. Không bằng phép màu, mà bằng tình yêu bị lãng quên quá lâu.” Anh đặt bút xuống, ngước nhìn lên trần nhà: “Giờ thì mẹ thật sự sống. Mẹ không còn bị ch/ôn, không còn bị gọi bằng số. Mẹ là mẹ, là Hương.”
Sự thật có thể bị vùi lấp, tiếng nói có thể bị bịt kín, nhưng tình yêu của một người mẹ thì không bao giờ lụi tắt.